Een bezoek aan Purwo Laras, een gamelengezelschap in de wijk Desa op Lelydorp, district Wanica op 12 maart 2019
Een gedenkwaardige ontmoeting, met Pak Paimin Kartooetomo, leider van het gezelschap, Ibu Sarini, zijn echtgenote tevens pesindhen en Pak Johnny Sontotenojo, dalang. Hier slechts enkele van de vele wetenswaardigheden die ik genoteerd heb.
Purwo Laras (purwo = kiem, oorsprong, begin; laras = toon, klank, geluid), een gamelangezelschap in Desa, op Lelydorp. . De instrumenten van Purwo Laras zijn minstens 100 jaar oud. Ze waren er al in de tijd dat de grootvader van Pak Paimin nog in leven was. De bekisting is al eens vernieuwd, maar de platen zijn origineel. Helaas weet Pak Paimin niet of zijn grootvader de instrumenten zelf gemaakt heeft.
Zijn vader heeft ze geërfd en zo zijn ze in handen gekomen van Pak Paimin. De instrumenten zijn veilig gesteld omdat deze drie generatie mannen, dezelfde passie hebben voor de gamelan. Gelukkig maar, want zo vanzelfsprekend als het bij hen in is gegaan, is het niet. Het kon ook in handen zijn gekomen van anderen. Minder erg vindt Pak Paimin, als ze bij gamelanliefhebbers terecht zouden zijn gekomen en actief worden bespeeld. Van de gedachte dat ze nu ergens verwaarloosd zouden staan, huivert hij. Behalve de gamelan heeft Pak Paimin een kist met een collectie wayang kulit figuren geërfd. Zijn inschatting is dat overal in Suriname wel 100 sets gamelaninstrumenten bij mensen thuis te vinden zijn, de meeste mogelijk verwaarloosd. In Desa, een wijk in het resort Lelydorp, is zijn groep Purwo Laras actief.
Dalang Johnny Sontotenojo vertelt dat hij in 2013/2014, samen met Eddy Sailan en Legimin Modiwirjo lessen van Joko Sarwono, een dalang uit Indonesië. Deze dalang werd naar Suriname gehaald door Salam Somohardjo. Hij zou slechts vier maanden in Suriname verblijven, maar het werden er acht, volgens Pak Johnny. Het was nodig. Vier maanden waren te kort om de vaardigheden te leren. Zo zijn de drie nu actief, samen met Purwo Laras, en hoewel Pak Johnny zelf van mening is dat hij nog niet volleerd is, moet volgens hem de info, verspreid op social media en in de kranten, dat Pak Sapto de enige dalang is in Suriname, worden bijgesteld.
Hariëtte Mingoen