STICHJI lanceert binnenkort een nieuw project onder de naam ‘Javanen in de Nederlandse polder’. Voor dit project hebben wij spoorzoekers nodig. Ben je geïnteresseerd om mee te doen als spoorzoeker, geef je dan op door een mail te sturen naar stichji@yahoo.com of door een bericht te plaatsen op onze Facebookpagina facebook.com/STICHJI. Ken je iemand anders die geïnteresseerd is? Stuur dit dan s.v.p. door.
Wat houdt het project in?
Het project is een erfgoed project, waarin wij op zoek gaan naar materiële en immateriële sporen die herinneren aan de vestiging en inburgering van Javaanse Surinamers in lokaties in Nederland waar grote concentraties van Javaanse Surinamers wonen.
Wat zijn materiële- en immateriële sporen?
In dit project verstaan wij onder materiële sporen, alle dingen (gebouwen, voorwerpen, documenten, foto’s, enz.) die wijzen op de aanwezigheid en activiteiten van Javanen. De immateriële sporen zijn de verhalen van personen die veel over de materiële sporen kunnen vertellen.
Waarom doen wij dit project?
Erfgoed is simpel gezegd alles wat wij willen bewaren en tonen aan mensen die na ons leven. Wij leggen dat erfgoed vast en wij bewaren het omdat wij vinden dat het waardevolle dingen zijn en omdat ze iets vertellen over ons en onze voorouders.
Wereldwijd bestaat het besef dat het vastleggen van erfgoed belangrijk is. Een recent voorbeeld komt uit China. Daar wordt momenteel verwoede pogingen gedaan om historische foto’s die zijn vernietigd tijdens de Culturele Revolutie (opnieuw) te verzamelen. De zoektocht leidt naar bronnen in het buitenland omdat in China zelf weinig te vinden is.
http://www.bbc.co.uk/news/magazine-18784990
Een voorbeeld dat dichter bij ons staat, is het werk aan de realisatie van de database van Javaanse, Chinese en Hindoestaanse contractarbeiders. Deze zou niet tot stand gekomen zijn als de oude immigratie archieven die al deels vernietigd waren niet zouden zijn gedigitaliseerd. Wij wisten niet eens van het bestaan af van deze archieven en zijn heel erg dankbaar dat ze zijn bewaard en voor ons toegankelijk zijn gemaakt.
Wij zijn van mening dat de sporen van het Javaans erfgoed in Nederland moeten worden vastgelegd en bewaard in archieven zodat ze niet verloren gaan en kunnen worden geraadpleegd door generaties na ons. Veel van deze sporen zijn bij mensen thuis te vinden, bijvoorbeeld in persoonlijke fotoalbums. Mensen leggen gebeurtenissen fotografisch voor zichzelf vast, zonder te beseffen dat de foto’s ook historische waarde hebben. Zo ook hebben Javaanse organisaties fotoarchieven en documenten die iets zeggen over een belangrijk initiatief, bijvoorbeeld de bouw van een zorgvoorziening voor ouderen of een woongemeenschap. Niet alleen deze tastbare ‘bewijzen’ zijn belangrijk; ook de verhalen die mensen bij de foto’s kunnen vertellen zijn veel waard.
En er is haast geboden. De tijd dringt omdat mensen niet het eeuwig leven hebben. Er zijn inmiddels veel personen gestorven die een belangrijke bron van informatie zouden zijn geweest voor dit project. En zoals zij het graf in gaan, gaan de sporen letterlijk met hun het graf in. Daarom is het nodig dat het verzamelde materiaal niet bewaard wordt bij mensen thuis, maar in de archieven van instellingen die de taak hebben om materiaal over erfgoed en geschiedenis te bewaren, bijvoorbeeld de gemeentearchieven of het Nationaal Archief. Zo wordt het materiaal toegankelijk gemaakt voor een groter publiek en voor algemene doeleinden.
Waar wordt het project uitgevoerd?
Wij hebben het voornemen om in de komende jaren sporen te verzamelen in lokaties waar veel Javanen wonen. Deze zijn: Delfzijl, Groningen, Hoogezand-Sappemeer, Amsterdam, Almere, Den Haag, Rotterdam, Utrecht en Sint Michielsgestel.
Hiervoor is geld nodig en dat hebben wij helaas niet voor alle lokaties via subsidies kunnen verzekeren. Wel is het mogelijk om met de subsidie van Fonds 1818 en met STICHJI’s eigen middelen te beginnen met twee lokaties, te weten Sint Michielsgestel en Den Haag. Wij hopen met de resultaten van deze twee lokaties, de subsidiegevers te overtuigen tot financiering van de overige lokaties.
Hoe lang duurt het project?
Het project loopt van November 2012 tot Augustus 2014. In 2013 zullen wij bij 123-jaar Javaanse immigratie een evenement organiseren om het publiek te informeren over de tussentijdse resultaten. In 2014 worden de eindresultaten gepresenteerd in samenwerking met de partner-archieven en het Centrum voor de Geschiedenis van Migranten.
Wat doen wij met de verzamelde sporen en met wie werken wij samen?
De sporen die worden verzameld worden vastgelegd en in bewaring gesteld bij archieven. In het geval van Sint Michielsgestel hebben wij al contact met het Brabants Historisch Informatie Centrum. Het BHIC heeft in haar archieven foto’s van de bouw van Nieuw-Beekvliet en is geïnteresseerd in een samenwerking. Voor Den Haag hebben wij het voornemen om samen te werken met het Haags Gemeentearchief.
De informatie over wat er is verzameld en waar het materiaal te vinden is, wordt toegankelijk gemaakt via de website www.javanenindiaspora.nl en van het nationaal project Vijf Eeuwen Migratie. Dit project en de website www.vijfeeuwenmigratie.nl wordt beheerd door het Centrum voor de Geschiedenis van Migranten (CGM). Het CGM is een belangrijke partner die voor ons de training van spoorzoekers zal verzorgen.
In dit project is de samenwerking met lokale Javaanse organisaties, in dit geval stichting Rachmatullah Islam, stichting Rukun Budi Utama e.a. Javaanse stichtingen in Den Haag, hun vrijwilligers en met personen die zich op persoonlijk titel willen inzetten uitermate belangrijk.
Wat moeten spoorzoekers doen en wat houdt de training in?
Voor het project hebben wij vrijwilligers nodig die tegen een vergoeding bereid zijn om te helpen bij het verzamelen van het materiaal. Hoe de verzameling wordt georganiseerd en wat moet worden verzameld, wordt uitgelegd tijdens een trainingbijeenkomst op 9 december 2012. De training duurt een dag en wordt gegeven door Hanneke Verbeek. Zij is verbonden aan het CGM en heeft meegewerkt aan projecten die dezelfde doelstelling hebben. De training zal plaatsvinden in Sint Michielsgestel.
Hariëtte Mingoen, voorzitter STICHJI.